Wat is een mindset?
Een mindset is een denkwijze. Het zijn de gedachten en overtuigingen die jou iets doen geloven over je eigen kwaliteiten en vaardigheden. Vaak wordt de invloed hiervan enorm onderschat. Want hoe kan een simpel geloof over je eigen kunnen zoveel impact hebben op alles wat je doet?
Professor Carol Dweck en haar collega’s hebben hier jarenlang onderzoek naar gedaan en laten zien dat hoe jij denkt over je eigen potentieel, invloed heeft op de ontwikkeling daarvan. Die bevinding is terug te leiden naar twee soorten mindsets: de statische (fixed) mindset en de groei (growth) mindset. En welke van die twee jij aanneemt, is uiteindelijk bepalend voor je resultaat.
Hoe jij denkt over je eigen potentieel, heeft invloed op de ontwikkeling daarvan.
De statische mindset
Laten we beginnen met de statische mindset. De statische mindset wordt gekenmerkt door de overtuiging dat jouw kwaliteiten vaststaan.
“Wie voor een dubbeltje geboren is, zal nooit een kwartje worden”.
Je kunt dus in feite niet veel veranderen. Dit creëert de noodzaak om jezelf keer op keer te bewijzen. Want stel je hebt maar een bepaalde mate van intelligentie, dan kan je maar beter bewijzen dat je er een gezonde hoeveelheid van hebt.
Sommigen van ons hebben deze mindset al op een jonge leeftijd aangeleerd en hebben nog steeds diep van binnen het allesoverheersende doel om zichzelf te bewijzen. In de klas, in hun carrière of in hun relaties. Iedere situatie vraagt om een bevestiging van hun intelligentie, persoonlijkheid of karakter. Elke situatie wordt geëvalueerd. Ga ik succes hebben of ga ik falen? Kom ik slim of dom over? Word ik geaccepteerd of afgewezen? Voel ik me als winnaar of verliezer?
Mensen met een statische mindset geloven in groei tot op zekere hoogte. Dit komt omdat ze denken dat mogelijkheden onvermijdelijk en onontkoombaar beperkt zijn door erfelijke aanleg. Hun onderliggende overtuiging is dat we kunnen kiezen om talenten te ontwikkelen (of niet), maar dat we het glas nooit verder kunnen vullen dan de rand. De functie van training en onderwijs is om iemand te helpen zijn mogelijkheden te realiseren. Anders gezegd: om te leren binnen vaststaande grenzen.
Kenmerken van de statische mindset
De statische mindset draait dus om de overtuiging dat hoe jij bent en wat je kan al vast staat. Uitspraken die hierin passen zijn:
- Ik ben nou eenmaal zo.
- Ik kan het niet.
- Ik ga niet meedoen met een sprintje, want ik ben geen sprinter.
- Dit advies is onzin.
- Ik weet wat ik doe en ik heb alle ervaring al op zak.
- Ik ga niet meer trainen, iedereen is toch al sneller dan ik ben.
Binnen de statische mindset maak je je vooral druk om beoordeeld te worden. Succes gaat om presteren, jezelf bewijzen en geen fouten maken. Je hebt last van het zogenoemde “somebody-nobody syndrom”. Pas als je succes hebt, doe je er toe. Heb je geen succes? Dan ben je niemand. Een beoordeling kan je voor altijd meten en in het hokje succes/geen succes stoppen. Daarom moet het succes direct en perfect en heb je altijd de angst om beoordeeld te worden op een fout. En die fout definieert jou. Blijvend.
Gevolgen van een statische mindset
Omdat je zo overtuigd bent dat hoe jij bent en wat je kan al vast staat, ga je uitdagingen liever niet aan. Je zou dan namelijk wel eens niet zo goed uit de verf kunnen komen en dat is absoluut het laatste wat je wilt. Daarnaast zie je tegenslag en inzet tonen als een indicator voor een gebrek aan talent. Succes ervaar je alleen als je wint van anderen en succes van anderen is op zijn beurt bedreigend. Net zoals feedback. De kans is daarom groot dat mensen met een statische mindset eerder een plateau bereiken en niet hun volledige potentieel bereiken. Doodzonde!
De groeimindset
De groeimindset wordt gekenmerkt door het geloof dat jouw kwaliteiten dingen zijn die je kunt ontwikkelen middels je inzet, je strategie en hulp van anderen.
“Hoe meer ik mijn best doe, hoe beter ik zal worden.”
Ook al kunnen mensen op alle mogelijke manieren verschillen – denk aan aanleg, interesses en temperament – iedereen kan veranderen en groeien door toepassing en ervaring. Betekent dit dat mensen met deze mindset geloven dat iedereen alles kan worden? Nee. Maar ze geloven wel dat iemand zijn ware potentieel onbekend is en dat we daar ook niet achter kunnen komen. Het is onmogelijk om te voorspellen wat kan worden bereikt door jaren van passie, zwoegen en trainen. Ons potentieel is een reservoir dat zich kan uitbreiden als gevolg van verschillende activiteiten die we gedurende ons leven ondernemen. Leren is zonder vaststaande grenzen en wordt gezien als methode om aanleg te ontwikkelen en nieuwe vaardigheden te creëren.
De passie om je eigen grenzen te verleggen en dat te blijven doen, ook al en vooral als het niet goed gaat, is het waarmerk van de groeimindset. Dit is de mindset die mensen laat gedijen tijdens de meest uitdagende tijden van hun leven.
Het is onmogelijk om te voorspellen wat kan worden bereikt door jaren van passie, zwoegen en trainen.
Kenmerken van de groeimindset
De groeimindset draait dus om de overtuiging dat hoe jij bent en wat jij kan te ontwikkelen is. Uitspraken die hierin passen zijn:
- Als iets niet lukt, betekent dat niet dat ik het nooit kan. Het is een teken dat ik meer of anders moet oefenen.
- Ik kan veranderen als ik mijn best doe.
- Wat is zwemmen een leuke sport! De eerste training kon ik nog maar 50 meter achter elkaar zwemmen en nu al 100.
- Ook al is sprinten niet mijn sterkste punt, als ik train word ik beter.
- Ik kan het nog niet.
Binnen de groeimindset maak je je vooral druk over hoe je nog meer kunt leren en verbeteren. Succes gaat om leren, je grenzen oprekken en ontwikkelen. En dat kent geen eindstation. Je bent nooit uitgeleerd.
Gevolgen van de groeimindset
Omdat je zo overtuigd bent dat hoe jij bent en wat jij kan te ontwikkelen is, ga je uitdagingen graag aan. Sterker nog, je houdt er van! Tegenslag zie je als indicator dat je aan het leren bent en inzet is een manier om jouw talent te vergroten. Succes ervaar je als je vooruitgang hebt geboekt in je eigen spel en succes van anderen zorgt voor inspiratie. Net als feedback. Dat is bruikbaar en fijn. De kans is daarom groot dat mensen met een groeimindset zich alsmaar blijven ontwikkelen.
Hoe wordt onze denkwijze over potentieel beïnvloed?
De groeimindset en statische mindset gaan dus over de manier waarop wij over ons eigen potentieel denken. Geloven we dat onze kwaliteiten al vast staan of dat ze onbekend en te ontwikkelen zijn? Het spreekt denk ik wel voor zich dat we in het kader van talentontwikkeling natuurlijk willen stimuleren richting een groeimindset. Maar hoe doen we dat?
Het begint bij het realiseren van het volgende: wat in ons hoofd zit kan niemand zien. Het zijn daarom de voorbeelden en acties van anderen die een bepaalde mindset overbrengen. Dit gebeurt door de manier waarop we complimenten geven aan sporters, hoe we omgaan met tegenslag en of we de focus leggen op een dieper begrip als we sporters iets proberen te leren. Maar dit gaat vaak mis. Want ook al geloof je in de groeimindset, de kans is groot dat je voorbeelden en acties net iets anders zeggen. Het is dus belangrijk om je hier bewust van te zijn. Hoe wij praten over ons eigen potentieel en dat van anderen, heeft invloed op hoe anderen denken over hun potentieel.
Wat in ons hoofd ziet kan niemand zien. Het zijn daarom onze voorbeelden en acties die een bepaalde mindset overbrengen.
Herken en erken je statische mindset
Misschien denk je nu stiekem: Nou, voor mij geldt dit allemaal niet. Ik heb nooit last van een statische mindset. Maar als je dat denkt, dan heb je die statische mindset denk ik wel degelijk. De vraag is namelijk niet of je een statische minset hebt, maar wanneer je hem hebt. In werkelijkheid zijn we namelijk allemaal een mix van beiden. In de uitleg is het makkelijker om te zeggen dat je een mindset hebt maar in het echte leven beweeg je je in feite richting een bepaalde mindset. Zie het als een spectrum, niet als een hokje.
We kunnen dus niet ontkennen dat we soms richting een statische mindset bewegen. Dat is niet erg. Het is iets wat bij ons mensen hoort. Wat onze taak is, is om te begrijpen welke triggers een bepaalde mindset uitlokken. Wat zijn gebeurtenissen en situaties die plaatsvinden waarin we voelen dat onze eigen of andermans kwaliteiten vast staan? Wanneer schiet je meer in een staat van oordelen in plaats van een staat van ontwikkelen over jezelf, en over anderen?
Wanneer schiet je meer in een staat van oordelen in plaats van een staat van ontwikkelen over jezelf, en over anderen?
Als we kunnen erkennen en herkennen dat we allemaal terugkerende statische mindsets hebben, kunnen we er open over praten en werken aan een omgeving die zoveel mogelijk gericht is op het stimuleren van een groeimindset. Zodat sporters zich veilig voelen van beoordeling en begrijpen dat wij geloven in hun vermogen om te groeien.
Wat zijn hieruit de belangrijkste lessen voor talentontwikkeling?
Voor mij is mindset onlosmakelijk verbonden met (talent)ontwikkeling. Sterker nog, ik ben er van overtuigd dat het hier begint. Wat jij gelooft over je eigen kunnen, bepaald uiteindelijk je gedrag. En dus je ontwikkeling en je resultaat. Waar ik mezelf blijvend aan herinner zijn de volgende punten:
- Hoe wij denken over potentieel, heeft invloed op hoe wij denken over o.a. inzet, tegenslag, en succes. Dit heeft op zijn beurt invloed op het daadwerkelijk verwezenlijken van ons potentieel. We vullen dit in voor onze eigen kwaliteiten, maar ook voor anderen mensen (hoe vaak heb je wel eens tegen iemand gezegd: “Jij bent nu eenmaal niet zo”?).
- In de vorige blog heb je kunnen leren dat hoe wij denken over potentieel vaak biased is. We hebben namelijk een voorkeur voor natuurlijke aanleg en zijn geneigd de rol van inzet te onderschatten. Vaker dan we denken, zitten we in een statische mindset. Ik zie dat als onze standaard instelling. Het is dus belangrijk om actief de groeimindset te stimuleren in onszelf en in anderen.
- Wat wij denken, zien we niet automatisch terug in onze acties. Weten is iets anders dan daadwerkelijk leven. Een groeimindset denken is niet een groeimindset uitdragen. En in onze acties zit juist de beïnvloeding naar anderen. Niemand kan tenslotte in je hoofd kijken. Probeer je daarom bewust te zijn vanuit welke mindset je denkt én handelt.
- Last but not least: je kunt je mindset veranderen! Hoe meer je je groeimindset traint, hoe sterker hij wordt.
Bron: Mindset. The new Psychology van Success. How we can learn to fulfill our potential – Carol Dweck.
